A zotëroni një Avion Pa Pilot (Dron)?

Që nga korriku 2022, në Republikën e Shqipërisë janë në fuqi rregulloret evropiane për avionët pa pilot (dronët), të transpozuara përmes këtyre dy Urdhrave të Ministrit:

Për kë vlejnë këto rregullore?
Këto rregullore zbatohen për të gjithë dronët, pa dallim përdorimi (rekreativ ose profesional), madhësie apo peshe.
Rregullat Themelore të Përdorimit të Dronëve në Shqipëri

  • Mos fluturoni mbi 120 m nga sipërfaqja e tokës.
  • Mbani gjithmonë kontakt vizual (VLOS) me dronin tuaj.
  • Mos fluturoni në zona të ndaluara (afër aeroporteve, heliporteve, ose zona të kufizuara nga AAC) pa leje të veçantë më shumë info mund të gjendet këtu.
  • Regjistrohuni si operator nëse droni juaj ka kamer ose peshon 250 g ose më shumë (përjashtim bëjnë lodrat sipas VKM nr. 262, datë 3.4.2013). Forma e aplikimit për tu regjistruar si Operator ACAA-DFS-UASM-100 mund të shkarkohet këtu.
  • Merrni Certifikatën për Pilotët në Distancë nëse droni juaj peshon 250 g ose më shumë.

 

Kategoritë e Operimit me Dron
Rregullat për operimin e avionëve pa pilot bazohen në nivelin e riskut dhe ndahen në tre kategori: e hapur, specifike dhe e certifikuar.

1. Kategoria e Hapur (rrezik i ulët)

Kategoria e hapur rregullon përdorimin e dronëve që zakonisht fluturojnë pa autorizim nga AAC dhe ndahet në tre nënkategori: A1, A2, A3. Shumica e dronëve operojnë në këtë kategori.

  • Çdo pilot droni duhet të marrë masa të arsyeshme për të menaxhuar risqet dhe të mos rrezikojë njerëz apo objekte. Regjistrimi si operator dhe marrja e ID-së së pilotit janë të nevojshme në shumicën e rasteve, përveç dronëve nën 250 g, ku testimi i pilotit nuk kërkohet por rekomandohet.
  • Dronët nën 250 g mund të fluturojnë deri në 50 metra nga njerëzit dhe mbi ta, por jo mbi turma. Siguria është thelbësore, duke përfshirë mbajtjen e dronit në vijën e shikimit (VLOS), shmangien e mjeteve ajrore të tjera dhe respektimin e privatësisë.
  • Rregullat për zonat e kufizuara ajrore, lartësinë maksimale prej 120 m dhe mbajtjen e dronit në vijën e shikimit zbatohen edhe për dronët nën 250 g.

Në fund, tabela paraqet kërkesat specifike për nënkategoritë A1, A2 dhe A3 në kategorinë e hapur.

 
Kërkesat për të fluturuar në kategorinë e hapur
Operimi
UAS
Operatori i Avionit  Pilot
ID e Pilotit
Nënkategoria
Zona e Operimit
Klasa
Pesha/ Shpejtësia
Regjistrimi
Kompetencat
Të gjitha
kategoritë
  • Lartësia maksimale 120 m (shih UAS.OPEN.010 [3] & [4] për kufijtë specifikë të pengesave dhe avionëve)
  • Nuk ka rënie të mallrave apo artikujve.
  • Asnjë transport mallrash të rrezikshëm
  • Vrojtuesi, duhet të jetë në gjendje të shohë qartë avionin pa pilot në çdo kohë, në mënyrë që ta kontrollojë atë në mënyrë të sigurt.
  • Kufizimet e hapësirës ajrore. Shmangni të gjitha kufizimet e zbatueshme të hapësirës ajrore.
  • Jini të vetëdijshëm për kufizimet e përkohshme
 
 
 
 
A1
  • Fluturime mbi persona të pa përfshirë por,
  • Jo fluturime mbi turma njerëzish
3Lodër
<250 g
Jo
Njohja me manualin e Përdorimit
N/A por ndërtuar privatisht
<250 g dhe <19m/s
Vetëm nëse droni është i pajisur me një sensor për regjistrim të dhënash personale (p.sh kamera ) ose energji kinetike mbi 80 J
N/A por dalë në treg para 01.01.2024
<250 g
C0
<250g dhe <19 m/s
  • Fluturime ku nuk pritet që do të fluturohet mbi persona të pa përfshirë.
  • Jo fluturime mbi turma njerëzish
C1
<900 g
Po
Njohja me manualin e përdorimit, testimi dhe kursi online
A2
(Afër njërëzve)
  • 30 m distancë nga personat e pa përfshirë.
  • Distanca mund të shkurtohet deri në 5 m në modalitetin e “shpejtësisë së ulët”.
C2
<4 kg
Po
Njohja me manualin e përdorimit, testimi dhe kursi online
Praktikë fluturimi (vetë studim)
Testi i teorisë pranë AAC
A3
(Larg Njerëzve)
  • Jo Kalimtarë në zonën e fluturimit.
  • Një distancë 150 m nga zonat e banimit, tregtare, industriale, apo zonat çlodhëse
C3
<25 kg
Po
Njohja me manualin e përdorimit, testimi dhe kursi online
C4
N/A por ndërtuar privatisht
N/A por dalë në treg para 01.01.2024

 

Certifikimi i piloteve në distancë për nënkategoritë A1/A3 ka filluar. Më shumë Informacion mbi procesin e certifikimit mund ta gjeni këtu.
2. Kategoria Specifike (rrezik i mesëm/lartë)
Nëse nuk plotësohet ndonjë nga kërkesat e kategorisë “Hapur”, operimi klasifikohet në kategorinë “Specifike” dhe kërkon miratimin paraprak të AAC-së. Kategoria “Specifike” përfshin gjithashtu fluturime përtej vijës vizuale të shikimit (BVLOS), përdorimin e dronëve mbi 25 kg, ose fluturime me dronë mbi 4 kg në zona të populluara.
Kërkohet autorizim paraprak nga AAC.
Operatori duhet të paraqesë një vlerësim risku (SORA) ose të deklarojë përputhshmëri me një skenar standard (STS/PDRA).
Aplikimi bëhet me formularin përkatës në AAC dhe përfshin dokumentacion të plotë teknik dhe të vlerësimit të riskut në operim.Forma për të aplikuar në këtë kategori është; ACAA-DFS-UASM-117.
Për të operuar në kategorinë specifike duhet të jeni i regjistruar si Operator dhe të jeni pajisur me një ID Operatori.
3. Kategoria e Certifikuar (rrezik shumë i lartë)
Aplikohet për:
  • Fluturime me pasagjerë (taksi ajrore),
  • Transport të mallrave të rrezikshme (DGR).
Kërkon:
  • Certifikatë tipi dhe vlefshmëri ajrore për dronin,
  • Licencë piloti për pilotin në distancë,
  • Certifikatë operatori ajror nga AAC.
Kjo kategori është ende në zhvillim dhe nuk është ende aktive për publikun e gjerë.
Pika të tjera të rëndësishme për sigurinë
  • Mbaj dronin në vijën e shikimit në çdo moment (VLOS)
  • Shmang zonat e kufizuara dhe mbaj distancë nga avionët
  • Mos fluturo mbi turma apo mbi grumbullime njerëzish
  • Respekto privatësinë e të tjerëve
  • Mos fluturoni nëse nuk jeni të njohur me kufizimet ajrore (AIP)
  • Mosha minimale për operim është 16 vjeç, përveç në rastet nën mbikëqyrje.
Për çdo pyetje ose kërkesë, mund të na kontaktoni në:
E-mail: dron@acaa.gov.al
Shënim: Certifikatat, autorizimet dhe dokumentet e tjera të lëshuara nga Autoriteti i Aviacionit Civil (AAC) janë të tarifueshme, në përputhje me Udhëzimin e Përbashkët Nr. 11, datë 24.12.2024, “Për tarifat që zbatohen nga Autoriteti i Aviacionit Civil”.