A zotëroni një Avion Pa Pilot (Dron)?

Që nga korriku 2022, në Republikën e Shqipërisë janë në fuqi rregulloret evropiane për avionët pa pilot (dronët), të transpozuara përmes këtyre dy Urdhrave të Ministrit:

• Urdhri nr. 143, datë 18.07.2022: “Për miratimin e rregullores mbi rregullat dhe procedurat për operimin e avionëve pa pilot”, që transpozon Rregulloren (BE) 2019/947;
• Urdhri nr. 114, datë 06.06.2022: “Për miratimin e rregullores për sistemet e avionëve pa pilot dhe operatorët e tyre”, që transpozon Rregulloren (BE) 2019/945.

Për kë vlejnë këto rregullore?
Këto rregullore zbatohen për të gjithë dronët, pa dallim përdorimi (rekreativ ose profesional), madhësie apo peshe.
Rregullat Themelore të Përdorimit të Dronëve në Shqipëri

• Mos fluturoni mbi 120 m nga sipërfaqja e tokës.
• Mbani gjithmonë kontakt vizual (VLOS) me dronin tuaj.
• Mos fluturoni në zona të ndaluara (afër aeroporteve, heliporteve, ose zona të kufizuara nga AAC) pa leje të veçantë më shumë info mund të gjendet këtu.
• Bazuar në Nenin 14 të Rregullores për UAS:
  “Operatorët e UAS-së duhet të regjistrojnë vetveten në AAC, kur RSH-ja është vendbanimi i tyre për persona fizikë ose kur RSH-ja është vendi i tyre kryesor i biznesit për personat juridikë dhe të sigurojnë që informacioni i tyre për regjistrimin të jetë i saktë. Një operator UAS-je nuk mund të regjistrohet në më shumë se një shtet njëkohësisht.”
  Kjo do të thotë se vetëm rezidentët shqiptarë dhe bizneset që ushtrojnë aktivitet në Shqipëri kanë të drejtë të regjistrohen si operatorë.
• Regjistrohuni si operator nëse droni juaj ka kamer ose peshon 250 g ose më shumë (përjashtim bëjnë lodrat sipas VKM nr. 262, datë 3.4.2013). Për më shumë informacion referojuni Regjistrimi si Operator (ID e Operatorit).
• Merrni Certifikatën për Pilotët në Distancë nëse droni juaj peshon 250 g ose më shumë.

Kategoritë e Operimit me Dron
Rregullat për operimin e avionëve pa pilot bazohen në nivelin e riskut dhe ndahen në tre kategori: e hapur, specifike dhe e certifikuar.

1. Kategoria e Hapur (rrezik i ulët)

Kategoria e hapur rregullon përdorimin e dronëve që zakonisht fluturojnë pa autorizim nga AAC dhe ndahet në tre nënkategori: A1, A2, A3. Shumica e dronëve operojnë në këtë kategori.

• Çdo pilot droni duhet të marrë masa të arsyeshme për të menaxhuar risqet dhe të mos rrezikojë njerëz apo objekte. Regjistrimi si operator dhe marrja e ID-së së pilotit janë të nevojshme në shumicën e rasteve, përveç dronëve nën 250 g, ku testimi i pilotit nuk kërkohet por rekomandohet.
• Dronët nën 250 g mund të fluturojnë deri në 50 metra nga njerëzit dhe mbi ta, por jo mbi turma. Siguria është thelbësore, duke përfshirë mbajtjen e dronit në vijën e shikimit (VLOS), shmangien e mjeteve ajrore të tjera dhe respektimin e privatësisë.
• Rregullat për zonat e kufizuara ajrore, lartësinë maksimale prej 120 m dhe mbajtjen e dronit në vijën e shikimit zbatohen edhe për dronët nën 250 g.

Në fund, tabela paraqet kërkesat specifike për nënkategoritë A1, A2 dhe A3 në kategorinë e hapur.

• Fluturime me pasagjerë (taksi ajrore),
• Transport të mallrave të rrezikshme (DGR).

• Certifikatë tipi dhe vlefshmëri ajrore për dronin,
• Licencë piloti për pilotin në distancë,
• Certifikatë operatori ajror nga AAC.

• Mbaj dronin në vijën e shikimit në çdo moment (VLOS)
• Shmang zonat e kufizuara dhe mbaj distancë nga avionët
• Mos fluturo mbi turma apo mbi grumbullime njerëzish
• Respekto privatësinë e të tjerëve
• Mos fluturoni nëse nuk jeni të njohur me kufizimet ajrore (AIP)
• Mosha minimale për operim është 16 vjeç, përveç në rastet nën mbikëqyrje.